افق روشن
www.ofros.com

١٢هزار کارگر شرکت تکل روزۀ مرگ را در قلب ترکیه آغاز کردند

بابک کسرایی                                                                     یکشنبه ۴ بهمن ۱٣٨٨ -(The Hook) "د هوک"

مقدمه وب سایت مارکسیست دات کام: ما این مقاله را از یکی از خوانندگان وب سایت در مورد مبارزه کارگران شرکت تکل در ترکیه دریافت کردیم که همچنان ادامه دارد. تکل از شرکت های تولید تنباکو و الکل است که اعلام تعطیل کارخانه هایی را کرده که بر ١٢ هزار کارگر اثر می گذارد. این مبارزه ی بسیار رزمنده ای است و محق توجه و حمایت کارگران سراسر جهان است.

***

"سردبیر عزیز مارکسیست دات کام،
"این مقاله ای است که من در مورد وضعیت مقاومت کارگران شرکت تکل در ترکیه نوشته ام. امروز (١۵ ژانویه) خانواده های ١٢ هزار کارگر به پایتخت، آنکارا، آمده اند تا به مقاومت بپیوندند. برنامه چنین است: ١٢ هزار کارگر با خانواده هایشان بست نشینی سه روزه ای را آغاز می کنند؛ سپس اعتصاب غذای 3 روزه یی را انجام می دهند. اگر همچنان موفق به پاسخ گرفتن از دولت به خواسته هایشان نشوند (کارخانه های الکل و تنباکو که آن ها در آن کار می کنند به "بات" فروخته شده و ١٢ کارخانه در پایان این ماه تعطیل می شود و کارگران می خواهند حقوق خود را در مورد دستمزدها و سایر مزایا حفظ کنند) روزه مرگ را آغاز می-کنند. من می خواهم گرایش بین المللی مارکسیستی همبستگی خود با کارگران تکل در ترکیه را نشان دهد".

____

کارگران، خانواده شان و حامیان شان در هوای بسیار سرد تظاهرات کرده اند تا به تصمیم ناگهانی دولت برای بستن کارگاه هایشان در پایان ژانویه ٢٠١٠ اعتراض کنند. اعتراضات از مقابل مقر حزب عدالت و توسعه (از احزاب سیاسی ترکیه که از سال ٢٠٠٢ در قدرت بوده و ریشه های اسلامی دارد) آغاز شد اما پلیس در روز ١٦ دسامبر منطقه را پاک-سازی کرد و تظاهرکنندگان را به پارکی در آن نزدیکی راند. پلیس روز بعد دور پارک سنگر بست و سپس با شلنگ آب و گاز اشک آور به سراغ تظاهرکنندگان آمد. خشونت پلیس بالا گرفت و تظاهرکنندگان را با باتوم زدند و بسیاری از آن ها بیمارستانی شدند. مصطفی تورکل، رئیس "تگیدا-ایش" (سندیکایی که عضو "اتحادیه بین المللی کارگران غذا" IUF و نماینده کارگران است) و دبیر کل "تورک-ایش"، کنفدراسیون ملی، دستگیر شدند اما بعدازظهر همان روز آزاد شدند. خشونت پلیس باعث برآشفتگی در پارلمان ترکیه شد اما حزب حاکم همچنان حاضر به پذیرفتن خواسته ی کارگران مبنی بر اعطای اشتغال دیگری به آن ها به همراه مزایای کامل اشتغال (چنان که در قانون خصوصی سازی آمده است) نیست.
معترضین در حال حاضر در مقابل مقر کنفدارسیون ملی اتحادیه های کارگری، تورک-ایش، هستند و ده ها نفر از کارگران نیز همچنان در پارک به اعتصاب غذا ادامه می دهند (به عکس پایین نگاه کنید). علیرغم تلاش های پلیس برای جلوگیری از ورود اتوبوس های کارگران تکل شهر، شمار آن ها مدام در حال افزایش است. شهر آنکارا به آن ها در ورزشگاه ها پناه داده و تگیدا-ایش غذا و حمل و نقل را بر عهده گرفته است.
کارگران تکل در ترکیه تصمیم گرفته اند پنجشنبه ی هفته ی دیگر اعتصاب غذا بدون آب (روزه مرگ) را آغاز کنند. روزه ی مرگ بسیار سریع تر از اعتصاب غذا، در عرض چند روز، به مرگ منجر می شود.
راستش را بخواهید من نمی دانم باید چه واکنشی نشان دهم. در تجربه ی سیاسی من چیزی نیست که مرا آماده ی ١٢ هزار کارگر کند که می خواهند در مرکز شهر تا پای مرگ گرسنگی بکشند.
به نظرم اول از همه باید تخاصم را خلاصه کنیم. "تکل" قبلا شرکت انحصاری دولتی تمام کارخانه های تولید تنباکو و الکل در ترکیه بود. مدتی است که دولت به تعطیل این کارخانه ها مشغول است و این اواخر تصمیم گرفت تمام کارخانه های باقیمانده را هم تعطیل کند. به سایر کارگران تکل که حدودا ١٢ هزار نفری می شوند پیشنهاد شد در بخش دولتی بمانند اما تنها با ١٠ ماه تضمین شغل (دولت اخیرا به طور مضحکی این عدد را به ١١ ماه افزایش داد) و با کاهش شدید حقوق از دستمزد سابق کارگران. اسم این پیشنهاد را گذاشته اند "۴-C" و همین برخورد با کارگرانِ بخش های دیگر هم شده و می شود. در ١۴ دسامبر ٢٠٠٩ حدود نیمی از کارگران باقیمانده از تمام کارگران تکل در سراسر ترکیه در آنکارا گرد آمدند و اعتراض به دولت را آغاز کردند. پیش از این، در ٢۵ نوامبر، اتحادیه های کارگری چپ گرا اعتصاب عمومی یک روزه ای سازمان دادند و این حرکت کارگران تکل مصادف بود با تظاهرات آتش نشان ها در استانبول که قرار بود به زودی شغل خود را از دست بدهد و همچنین اعتصاب یک روزه ی کارگران راه آهن در چندین شهر در اعتراض به اخراج چندین کارگر راه آهن بخاطر اعتصاب در 25 نوامبر.
پاسخ دولت به این مبارزات که در واقع به طور همزمان صورت گرفت بسیار وحشیانه بود. پلیس ضدشورش با گاز اشک آور و تانک آب به مردم حمله کرد و کارگران را کتک زد و مردم را دستگیر کرد. اعتصاب کارگران راه آهن به شدت در هم کوبیده شد، تعداد کارگرانی که شغل خود را از دست دادند تا نزدیک ۵٠ افزایش یافت و در شرایط سرکوب و همچنین واکنش مسافرین (که مدیریت آن ها را علیه اعتصابیون برانگیخته بود) و احتمالا پلیس، کارگران راه آهن از ادامه کار بازماندند. آتش نشان ها نیز به نظر در هم کوبیده شدند و تا مدتی تظاهرات نکردند.
از طرف دیگر کارگران تکل با اعمال وحشیانه ی پلیس به جای سرکوب شدن، بیشتر رادیکال شدند. در ابتدا (فکر می کنم در روز اول) آن ها سعی کردند تظاهرات های خود را مقابل مقر ملی حزب حاکمِ عدالت و توسعه انجام دادند و به آن ها حمله شد و سپس (فکر می کنم در روز دوم) سعی کردند در پارکی بزرگ در مرکز آنکارا تظاهرات کنند که کارگران مبارز سنتا از آن استفاده می کنند و این بار هم مورد حمله وحشیانه قرار گرفتند و پلیس تا آن جا پیش رفت که کارگران را به استخر درون پارک هل داد که با توجه به زمستان بسیار سردِ آنکارا برای سلامتی کارگران خطرناک بود.
پس از این ماجرا، کارگران موفق شدند در حرکتی خودجوش مقابل ستاد ترک-ایش، کنفدراسیون اتحادیه های کارگری ترکیه، قدیمی ترین و بزرگترین کنفدراسیون اتحادیه های کارگری در ترکیه گرد هم بیایند که چنانکه سایرین گفته اند تاریخ بدنامی دارد. قرار بود کارگران از آن پس هر روز بیرون ستاد ترک-ایش تظاهرات کنند. مصطفی تورکل، رئیس اتحادیه کارگران تنباکو، الکل، غذا و صنایع مربوط (تگیدا-ایش) روز پنجشنبه گفت کارگران تکل مقابل مقر کنفدراسیون اتحادیه های کارگری ترکیه (ترک-ایش) بست می نشینند و به اعتصاب غذا دست می زنند مگر به پاسخی از سوی دولت برسند.
به گفته ی آژانس خبری آنکا موج اول تظاهرات کارگرانی که در جریان خصوصی سازی تکل، شرکت انحصاری الکل و تنباکو در ترکیه، اخراج شدند، امروز بدون هیچ گونه چشم انداز حل اختلافات به پایان می رسد و موج دوم قرار است روز جمعه آغاز شود و ایندفعه معترضین قصد دارند دست به اعتصاب غذا بزنند.
پس از این که همه پرسی سراسری که هفته گذشته بین کارگران انجام شد به تصمیم ادامه اعتراضات انجامید، در روز ٢۴ام، اتحادیه کارگران تنباکو، نوشیدنی و غذا (تگیدا-ایش) از کارگران شاغل در کارخانه های تکل در سراسر کشور خواست به اعتصاب در آنکارا بپیوندند که روز جمعه آغاز می شود. طبق این طرح، کارگران در سه روز اول بست می-نشینند. اگر به پاسخی نرسیدند با سه روز اعتصاب غذا ادامه می دهند و در نهایت تمام غذا و آب را قطع می کنند. موج دوم تظاهرات قرار است با کارگران بیشتری همراه باشد و نسبت به موج اول، که ١۵ دسامبر آغاز شد و یک ماه طول کشید، سفت و سخت تر خواهد بود.
فکر می کنم خوب باشد در اینجا اطلاعاتی در مورد ماهیت مبارزه تکل بدهیم. آیا مبارزه تکل را اتحادیه های کارگری سازمان دادند؟ این سوال اینجا مطرح شد و اولین سوالی بود که خود ما هم پرسیدیم. تمام کارگران تکل در اتحادیه سازمان یافته اند.
مبارزه تکل اینگونه بود: تمام نمایندگان اتحادیه ها از تمام شاخه ها جلسه ای داشتند و تصمیم گرفتند کمیته اعتصاب تشکیل دهند چون فکر می کردند واضح است که اتحادیه کارگری یا کنفدراسیون احتمالا کاری نمی کند. بیش از سی نفر از نمایندگان اتحادیه ها صحبت از این می کردند که چه کنند و چگونه علیه اتحادیه واکنش نشان دهند و غیره. اما وقتی زمان عمل و زمان ایستادن مقابل اتحادیه رسید اکثریت عظیم نمایندگان اتحادیه ها تغییر موضع دادند و طرف اتحادیه را در مقابل آن نمایندگانی گرفتند که به ما گزارش دادند چه اتفاقی افتاده. مسلم است که این تجربه ناکام چیزی از کارگر بودن نمایندگانی که تغییر موضع دادند کم نمی کند و نشان از جبهه گیری بنیادین و نهایی هم ندارد اما می توان گفت این یکی از حوادث متعددی بود که به گسست کامل از اتحادیه یا طرفداری کامل از اتحادیه از سوی نمایندگان کارگریِ در حین مبارزه انجامید. پیش بینی من این است که چنین اتفاقی وقتی درون مبارزه از سوی نمایندگان کارگری صورت می گیرد که اتحادیه فعالانه از کارگران بخواهد سر کار بازگردند.
ارزشش را دارد که مختصرا به جو مقابل مقر ترک-ایش هم اشاره کنیم تا تصویری از پیش رفتن مبارزه تکل و شرایطی که ما در آن مداخله کردیم بدهیم. خود ساختمان که اکنون با انبوه پوسترها، شعارها و پرچم ها تزئین شده است (که بعضی از آن ها را خود کارگران تدارک دیده اند) تا حدودی یادآور ساختمان کنفدراسیون عمومی کارگران یونان پس از اشغال توسط کارگران در دسامبر ٢٠٠٨ است. ابتدا تعدادی پرچم های ترکیه هم در کار بود اما آن ها را برداشتند. احتمالا کارگران کرد هم به اندازه کارگران ترک درگیر مبارزه هستند و یکی از شعارهایی که کارگران فریاد می زنند هست: "کارگران کرد و ترک به همراه هم!". کارگران مجمع عمومی ندارند اما خیابان کوچک مقابل مقر ترک-ایش به مجمع عمومی غیررسمی اما دائم بدل شده که در آن کارگران از کارخانه های مختلف از سراسر ترکیه و همچنین پرولترهایی که به حمایت کارگران تکل آمده اند (و البته انقلابیون) مدام در حال بحث با یک دیگر، بررسی موقعیت و تلاش برای یافتن راه پیشروی مبارزه هستند. غالب-ترین موضوع بحث طرح اعتصاب عمومی است.
بگذریم چنانکه در ابتدا گفتم کارگران با یافتن محل اقامت مشکل داشتند و بسیاری از پرولترها، بیشتر دانشجویان با پیشینه ی کارگری، تلاش برای جا پیدا کردن برای کارگران تکل را آغاز کرده ند. ما هم همین کار را کردیم و اتفاقا افتخار میزبانی کارگرانی را داشتیم که از رزمنده ترین و با بیشترین آگاهی طبقاتی در مبارزه تکل بودند. در ضمن در چند مورد با کارگران دیدار کردیم، با آن ها صحبت کردیم، با آن ها بحث کردیم، با آن ها برای بحث بیشتر به قهوه خانه و پاب رفتیم و ... با بسیاری از کارگران رزمنده ای که شانس میزبانی شان را نداشتیم هم روابط خوبی ایجاد کردیم.
ما به عنوان کمونیست، و در ضمن به عنوان پرولترهای انقلابی، تمام مبارزات کارگران را مبارزات کل طبقه و در نتیجه مبارزات خودمان می بینیم. این چشم انداز به ما امکان داد پیوندهای دوجانبه همبستگی و رفاقت با کارگران مبارز در سطح فردی ایجاد کنیم. کارگران تکل به خوبی می دانند که اگر بقیه طبقه به حمایت از آن ها بر نخیزد محکوم به شکست هستند و بسیار خوشحالند که حداقل بعضی ها در همبستگی با آن ها هستند اما در ضمن به فکر بهترین راه ها برای خروج از انزوا هستند. آن ها به دنبال همبستگی طبقاتی هستند نه فقط در ترکیه که در سطح بین المللی. مثلا اولین کارگر تکل که با او صحبت کردم امروز با غرور به من می گفت که در اخبار دیده در سوئیس اعتصابی به حمایت از اعتصاب تکل انجام می شود. در نتیجه بخش عمده ای از صحبت هایمان با کارگران بر پایه این بود که چگونه می-توانیم مبارزه را گسترش دهیم و چگونه می توانیم مبارزه را به دست گیریم. یکی از فکرهایی که به آن رسیدیم سازمان دهی صندوق همبستگی بود که تحت کنترل مستقیم کارگران و نه اتحادیه باشد و به کارگرانی که مشکل دارند اعطا شود. فکر دیگری که با کارگران راجع به آن صحبت کردیم تلاش مستقیم خود کارگران برای گسترش مبارزه به جای مجبور کردن ترک-ایش به این کار و برداشتن قدم هایی مثل ایجاد ارتباط با کارگران آتش-نشانی و راه آهن و همچنین سایر بخش ها بود که به زودی با همین شرایط ۴-C روبرو می-شوند (مثلا کارگران صنعت شکر). در واقع پیوندهایی بین کارگران تکل و آتش نشان ها برقرار شده و آن ها از مصمم بودن کارگران تکل قدرت گرفته اند و دوباره دست به تظاهرات زده اند. با این حال کارهای زیادی در این زمینه صورت نگرفته و صحبت ها ادامه دارد. ما بروشوری درست کردیم و در واقع توانستیم پیش از چاپ آن با بعضی از رزمنده ترین کارگران صحبت کنیم. این بروشور که امیدواریم در نهایت ترجمه اش کنیم با برخورد خوبی مواجه شد و بعضی کارگران بین خودشان راجع به آن صحبت کردند و پس از این که ما به توزیع شان خاتمه دادیم از ما خواستند چند تایی برایشان آماده کنیم تا به همراه کارگری که به شهر آدیامان می رفت به آن جا فرستاده شوند و بین کارگران توزیع شود. از همه ی این ها گذشته، که برای ما خیلی هیجان انگیز بوده، واضح است که نفوذ دخالت ما در مبارزه، با توجه به قدرت عددی محدودمان، ناچیز است.
مبارزه تکل همچنان پیش می رود و الان وقت گرفتن تمام درس ها از آن نیست. اما اگر تئوری را در مقابل درس های گرفته از آن و تحلیل های در عمل انجام شده قرار دهیم خطای مرگباری مرتکب شده ایم و این کار عدم توجه به این واقعیت است که تئوری کمونیستی چیزی نیست مگر مجموعه ای از تحلیل ها و درس ها و فرمول بندی هایی که از عمل زنده ی مبارزات کارگری گرفته شده است.
لطفا پیغام های همبستگی و حمایت را به editor@marxist.com بفرستید. ما این پیغام ها را به کارگران تکل می فرستیم.
(بعضی اطلاعات این مقاله از آی.یو.اف، اتحادیه بین المللی کارگران غذا، گرفته شده است).
منبع: در دفاع از مارکسیسم، وب سایت "گرایش بین المللی مارکسیستی" (Marxist.com)، ١۵ ژانویه ٢٠١٠

از: "د هوک" (The Hook)

ترجمه: بابک کسرایی

babakkasrayi@yahoo.com