کارخانه دستکش گیلان
کارخانه دستکش گیلان درحدود ٢٠ کیلومتری جاده رشت- تهران قراردارد. در حال حاضر این کارخانه متعلق به فردی به نام "پناهی" است. این کارخانه قبل از انقلاب ۵٧ توسط سرمایه داران انگلیسی و ایرانی راه اندازی شد که انگلیسی ها بیشترین سهام کارخانه را در اختیار داشتند و حتی مهندسان کارخانه انگلیسی بودند. ماشین آلات کارخانه انگلیسی است و مواد اولیه آن - لاتکس - از مالزی وارد می شود. پس از انقلاب، کارخانه در مالکیت دولت و زیرنظارت اداره صنایع قرار گرفت. اداره صنایع سهام کارخانه را به مدیریت و کارگران فروخت.
در این مدت، مدیریت با ترفندهای مختلف و با سوء استفاده از مشکلات کارگران مانند بیماری فرزندان یا هزینه ازدواج آنان سهام کارگران را از آن ها خرید.
حتی زمانی که کارگران سهامدار به سازمان بورس برای فروش سهام خود مراجعه می کردند با کار شکنی مدیریت و کارگزاران سازمان بورس مواجه می شدند و به این ترتیب ناچار به فروش سهام خود به مدیریت شدند. اکنون فقط چند نفر از کارگران دارای سهام هستند.
در گذشته تعداد کارگران کارخانه بیش از ٢٧٠ نفر بود. اما هم اکنون این تعداد به ٦٠ نفر رسیده است که با پرسنل دفتر مرکزی جمعاَ ٧٠ نفر می شوند. اکثر کارگران با قرارداد موقت کار می کنند و تعداد انگشت شماری (٩ نفر) در استخدام دائم هستند. لازم به ذکر است بیشترین تعداد کارگران زن (حدود ٣٠ نفر) در واحد بسته بندی مشغول به کار هستند. پس از ریزش برف سنگین ٨٣ کانتین کارخانه بسته شد و از صبحانه و نهار و شام خبری نیست. کارگران در دو شیفت کار می کنند وهر شیفت ١٢ ساعت است. بابت این اضافه کاری ، پول اندکی به کارگران می پردازند. کارخانه دارای سرویس ایاب و ذهاب است. در طول این مدت با اخراج کارگران شدت کار آنان افزایش یافته است.
کارخانه شامل قسمت های آزمایشگاه، بسته بندی ، واحد پخت لاتکس - انبارمواد اولیه - انبار محصولات، واحد خشک کن و واحد پودر پنبه است. سخت ترین قسمت های کار، واحد آزمایشگاه و قسمت پخت لاتکس و آماده کردن مواد است. لازم به ذکر است که به رغم شیمیایی بودن مواد اولیه، مسائل ایمنی و بهداشت محیط کار رعایت نمی شود. در واحدهای پودر پنبه، آزمایشگاه و خشک کن دستکش ها به علت خرابی دستگاه های تهویه فضا کاملا آلوده به گرد و غبار و گازهای آمونیاک و کلر است. اکثر کارگران بازنشسته کارخانه که در قسمت های آزمایشگاه، پودر پنبه و خشک کن کار می کرده اند به علت بیماری های ریوی ، تنگی نفس ، آسم ، رماتیسم پس از بازنشستگی عمر زیادی نمی کنند. نبود فضای سالم ، فراهم نبودن کفش کار و لباس کار فصلی ( زمستانی و تابستانی ) و نداشتن ماسک های قابل استفاده قادر به جذب آلودگی های محیط کار از مشکلات اولیه کارگران است. دیگر نکات قابل ذکر در مورد این کارخانه عبارتند از :
- کارفرما با کم کردن تعداد کارگران قسمت تصفیه خانه و فاضلاب کارخانه و رعایت نکردن استاندارد آلودگی های پساب صنعتی و شیراب های آن باعث آلودگی های فلزات سنگین در زمین های زراعی اطراف و آب آشامیدنی و آب رودخانه مورد مصرف روستاییان اطراف کارخانه تا کیلومترها شده است.
- اداره محیط زیست رشت به علت زد و بندی که با کارفرما دارد این معضل محیط زیستی را نادیده گرفته است.
- در کارخانه فردی مزدور سرمایه به نام مهندس رضا نجفی هست که ماهیتی کاملا ضدکارگری دارد و به قول یکی ازکارگران سگ زنجیری پناهی است. این فرد همواره به تندی با کارگران برخورد می کند و در بالا بردن شدت استثمار کارگران نقش مهمی دارد .
- قبلا شورایی فرمایشی و چاکرمنش در کارخانه وجود داشت که وظیفه اش نه حمایت از منافع کارگران بلکه دفاع از منافع سرمایه داروکارفرما بود. این به اصطلاح شورا اکنون منحل شده است .
- اکثر کارگران از روستاهای اطراف کارخانه مانند سراوان ، سنگر ، شاقاجی و امام زاده هاشم یا از خود رشت هستند .
- کارفرما بارها میلیاردها تومان وام طرح توسعه از بانک های مختلف استان گیلان دریافت کرده اما به جای توسعه اقدام به اخراج کارگران کرده است. او این وام های میلیاردی را در خارج ایران و به طور خاص در کشور کانادا سرمایه گذاری کرده است.
کارخانه نساجی پارس ایران
- کارخانه نساجی پارس ایران ( پارس نیت سابق ) در کیلومتر ۵ جاده رشت - لاکان واقع است.
- این کارخانه پس از بحران برف سال ٨٣ تعطیل شد و کارگران آن به بهانه این بلیه طبیعی به اداره کار معرفی شدند تا بیمه بیکاری دریافت کنند. این کارخانه متعلق به بخش خصوصی است.
- "افراشته"، کارفرما و سهامدار کارخانه، بارها از بازگشت کارگران پس از اتمام مدت دریافت بیمه بیکاری ممانعت کرده و در طول این مدت دستگاه های بافندگی کارخانه را فروخته است. فرزندان و همسر افراشته از سهامداران کارخانه هستند.
- افراشته بارها به بهانه ورشکستگی اقدام به دریافت وام های میلیاردی از بانک های ملت، صنعت و معدن و ملی کرده و آن ها را در حوزه های دیگر سرمایه گذاری کرده است.
- وی این وام های دریافتی را در کارخانه های گلتافت شهر صنعتی رشت، نساجی آمل ، آلومینیم سازی اراک سرمایه گذاری کرده و از پرداخت مطالبات معوقه کارگران - مفاصا حساب بازنشستگی کارگران بازنشسته - سرباز زده است.
- افراشته ضدکارگر سالن های خالی از ماشین آلات مانند سالن انبار، تاسیسات گرد باف، مقدمات راست باف و گلدوزی را به عنوان انبار به شرکت های دخانیات و مبل برنز کرایه داده است.
- کارگران در طول این مدت بارها دست به تجمع و بستن جاده رشت لاکان زده و یا در مقابل استانداری تجمع کرده اند که تمامی این اجتماعات یا سرکوب شده یا با وعده های تو خالی منحل شده اند. گزارش این مبارزات در سایت کمیته هماهنگی و سایر رسانه های خبری انعکاس یافته است.
- آخرین حرکت کارگران بازنشسته برای گرفتن مطالبات خود به این صورت بود که در شهریور ٨٨ با جلوگیری از خروج کالای فروخته شده توسط مبل برنز از درب کارخانه خواستار حضور افراشته شدند که با آن ها تسویه حساب کند و مطالبات معوقه - مفاصا حساب بازنشستگی - را بپردازد.
- مالک مبل برنز از کارگران شکایت کرد و از پاسگاه نیروی انتظامی لاکان ماموران و اطلاعات بر سر کارگران ریختند و در نهایت پیرو شکایت مبل برنز کارگران به دادگاه رشت احضار شدند که در نتیجه آن ها - کارگران - در دادگاه سرمایه محکوم شدند و دستشان از همه جا کوتاه گردید.
- بر اثر پافشاری ۵٧ تن از کارگران در سوم شهریور امسال، افراشته حاضر شد بخشی از مطالبات کارگران را به طورمشروط بابت مفاصا حساب بازنشستگی را بپردازد.
- افراشته به هر یک از این کارگران مبلغ ٠٠٠/۵٠٠/١ تومان ( یک و نیم میلیون تومان) پرداخت کرد و از آن ها تعهد شفاهی گرفت که
١- در مقابل کارخانه نساجی پارس ایران تجمع نکنند
٢- برای شخص وی مزاحمت ایجاد نکنند
٣- در هنگام راه اندازی کارخانه گلتافت واقع در شعر صنعتی رشت اخلال به وجود نیاوردند تا باقی مانده طلب آن ها را پس از دریافت باقی وام به آن ها بپردازد.
- کارگران می گویند هیچ اطمینانی به قول این روباه مکار ندارند اما ناچار به دادن قول شفاهی شده اند.
- کارگران بازنشسته به طور متوسط از سه و نیم میلیون تا ۵ میلیون تومان طلبکار هستند که تا کنون فقط همین یک و نیم میلیون تومان را دریافت کرده اند.
- افراشته می گوید از وام یک میلیاردی فقط ١۵٠ ( صدو پنجاه) میلیون تومان گرفته است که حدود ۵/٨۵ ( هشتاد و پنج و نیم) میلیون آن بین کارگران تقسیم شده است.
- گفتنی است که کارگران از میزان وام پرداختی اداره صنایع به افراشته اطلاعی ندارند. در حال حاضر در داخل کارخانه ٨ کارگر دیگر حضور دارند که
بیشترشان نگهبان و قراردادی هستند و فقط ٣ نفر آن ها بیش از ٢٠ سال سابقه استخدامی دارند که در انتظار بازنشستگی به سر می برند.
گروهی از فعالان ضدسرمایه داری گیلان
آذر ١٣٨٨
کمیته هماهنگی برای ایجاد تشکل کارگری